Konstanty Radomski urodził się 8 lutego 1904 r. w rodzinie rolników Marcina i Franciszki z domu Kozak, zajmujących się także produkcją dachówki, kręgów betonowych i innych elementów betonowych. Jego ojciec był wieloletnim kierownikiem Kasy Raiffeisena.
Po ukończeniu szkoły ludowej nie mógł podjąć dalszej nauki, tak jak jego bracia, gdyż musiał pomagać rodzicom w gospodarstwie rolnym. Uczył się jednak samodzielnie, korzystając z książek studiujących braci. Podjął pracę w administracji organizowanej w wolnej Polsce i jako zdolny urzędnik w 1926 r. odbył trzymiesięczne przeszkolenie we Lwowie, po czym został pisarzem gminnym i funkcje tę pełnił do 1934 r., a następnie powierzono mu stanowisko zastępcy sekretarza gminy.
O swej przedwojennej urzędniczej służbie, udzielając w 1978 r. wywiadu dla gazety „Nowiny Rzeszowskie” mówił: „Przed wojną wójt mógł być analfabetą, ale pisarz nie. Pisarz był mózgiem gminy i w hierarchii wiejskiej szedł po organiście”.
W lipcu 1944 r., kiedy gmina Kamień liczyła ponad dziesięć tysięcy mieszkańców i obejmowała pięć gromad, objął funkcję sekretarza Gminnej Rady Narodowej. Przepracował w administracji gminy Kamień w sumie czterdzieści lat, w tym przez ostatnich dwadzieścia lat kierował Urzędem Stanu Cywilnego. Redaktorka przeprowadzająca z nim w 1978 r. wywiad, napisała: „o Konstantym Radomskim - mówią ludzie, że w czasie okupacji Żydów ukrywał, „pewne” papiery sporządzał, niejednemu życie uratował. Wieś się mu kłania i szanuje”. O pomocy i przechowywaniu Żydów w czasie okupacji przez Konstantego Radomskiego pisze dr Andrzej Rurak w książce „Kamień dziś i w przeszłości”. Wiadomo, że uratowany przez niego Żyd odwiedził go w latach 60.
Konstanty Radomski pracę urzędniczą łączył z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, wprowadzając nowoczesne formy uprawy, nowe odmiany zbóż i roślin okopowych, w tym uprawy buraka cukrowego, bobiku i lnu. Był aktywnym członkiem PSL organizatorem Związku Młodzieży „Wici”, współorganizatorem ruchu spółdzielczego w gminie tj. Gminnej Spółdzielni, Banku Spółdzielczego i Spółdzielni Mleczarskiej, pracując w ich pierwszych zarządach.
Miał 3 braci. Najstarszy z braci - Jan, po zdaniu matury, pobierał naukę w Seminarium Duchownym, jednakże naukę przerwał w związku z powołaniem do wojska i udziałem w wojnie z 1920 r. Studiował później we Lwowie, gdzie uzyskał dyplom nauczyciela nauk przyrodniczych, po czym pracował w gimnazjum w Nisku. W okresie okupacji prowadził tajne nauczanie. Po wojnie został Profesorem Akademii Rolniczej w Szczecinie. Jest autorem licznych publikacji naukowych i podręcznika do nauki biologii i botaniki. W latach 1972-1975 był twórcą Telewizyjnego Technikum Rolniczego.
Drugi z braci Konstantego Radomskiego - Stanisław był rolnikiem, także uczestniczył w wojnie 1920 r. Brał czynny udział w Ruchu Ludowym i w Strajkach Chłopskich w związku z tym był prześladowany i zmuszony do zmiany miejsca zamieszkania i stąd wyjechał na Lubelszczyznę, gdzie był organizatorem Kół Stronnictwa Ludowego, Oświaty Rolniczej i założycielem Technikum Rolniczo-Pszczelarskiego w Pszczelej Woli koło Lublina. W czasie II Wojny Światowej walczył w Oddziałach Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej.
Najmłodszy z braci - Marcin ukończył gimnazjum w Nisku, a następnie uczył się w Wyższej Szkole Leśnictwa w Poznaniu, lecz po dwóch latach przerwał naukę z uwagi na brak środków finansowych. Po ukończeniu Studium Nauczycielskiego, pracował w szkole na Polesiu, następnie w Technikum Rolniczo-Pszczelarskim koło Lublina i Technikum w Przeworsku.
Konstanty Radomski ożenił się z Marią z domu Kata. Wspólnie wychowali czworo dzieci - 3 córki i syna. W Kamieniu mieszka jego syn z rodziną.
W naszej pamięci, Konstanty Radomski pozostaje przede wszystkim, jako autor „Pamiętników” i artykułów, których fragmenty niejednokrotnie przywoływane były na stronach internetowych Towarzystwa Przyjaciół Kamienia. Wynika z nich, że pracując w urzędzie miał on dostęp do szeregu dokumentów, z którymi zapoznawał się i dokumentował je, ale co ważne szukał i sięgał także po inne źródła, w tym relacje ludzi. Badanie historii i przeszłości wisi oraz gminy Kamień było jego wielka pasją. Upamiętnił w ten sposób obyczaje i zwyczaje naszego regionu, opisał liczne obrzędy i codzienne dawne życie mieszkańców wsi, w tym mieszkańców pochodzenia żydowskiego i ich kulturę.
Materiały te stały się ważnym źródłem dla odtworzenia historii wsi i gminy Kamień. Stały się pomocne dla badaczy historii naszej wsi. Korzystał z nich ks. dr Marek Story i dr Andrzej Rurak i wiele innych osób. Wielu z mieszkańców naszej wsi pamięta go jako pomocnego urzędnika ale i ciekawego rozmówcę, opowiadającego - zawsze z uśmiechem na twarzy - o czasach współczesnych i dawnych, wspominającego zdarzenia ze swojego życia i mieszkańców Kamienia. Ci, którzy go nie znali osobiście, mogą poznać tego szanowanego i zasłużonego mieszkańca naszej wsi czytając jego wspomnienia.
Przy opracowaniu wykorzystano: rękopis Konstantego Radomskiego „Stare rodziny chłopskie” z 1985 r., artykuł „Nowiny rzeszowskie z 1987 r., nr 15, str. 3”, informacje Beaty Wąsik i zdjęcia Rafała Wąsika - wnuczki i prawnuka Konstantego Radomskiego oraz córki Stanisława Radomskiego Marii Mayer z Rzeszowa.
Opracował Józef Czubat
Kamień, 25 listopada 2022 r.
|