| EMIGRACJA STEINAU - Familia Lorfingów |
|
| piątek, 05 stycznia 2024 19:37 |
|
DEDYKACJA Fotografia poniżej przedstawia familię Lorfingów w 1930 roku w USA.
Zaktualizowane wydanie z 1982 r. jest dedykowane Karolinie (Lenie) Rode i Minnie Lorfing, która jest osiemdziesięciolatkiem. Reprezentują one najstarszych żyjących członków rodzin Filipa i Jacoba Lorfingów. Ta publikacja jest tylko drobnym wyrazem wyznania miłości i podziękowania za przewodnictwo, które tak starannie zapewniane było przez lata. Ich wielka mądrość i niezłomne oddanie dla rodziny służy nadal jako latarnie dla wszystkich, którzy podążają za nimi, z pokolenia na pokolenie.
PRZEDMOWA do drugiego wydania z 1982 r. „Family Lorfing” Na przestrzeni lat pojawiło się wiele próśb od czasu pierwszego wydania „Lorfing Family”. Historia familii Lorfing została po raz pierwszy opublikowana w 1970 r. W celu zaktualizowania informacji o członkach całej rodziny powstało drzewo genealogiczne Lorfingów. Trud gromadzenia danych o urodzeniach i małżeństwach przez lata wzbogaciły archiwa życia rodziny od najwcześniejszych pokoleń. Wszystkich, którzy są „nowymi członkami rodziny witamy we wspólnocie miłości i troski o siebie nawzajem, które są znakami rozpoznawczymi Lorfingów. Moja rodzina i jej dziedzictwo zawsze były powodem do dumy. Cieszę się, że mogę przesłać ten zapis genealogiczny naszych przodków, którzy odważnie je ustanowili. Nie jest prawdą, nie jest to jednak regułą, że po nas nastąpią pokolenia, które wypełniają gałęzie drzewa genealogicznego i którzy reprezentują dojrzewające owoce ITS. Pragnę podziękować mojej rodzinie za pomoc w przygotowaniu tej książki do publikacji: mojemu mężowi Herbertowi, który jako pierwszy skłonił mnie do skompilowania historii familii, moim dzieciom: Stephenowi Frelsowi za projekt okładki oraz Kay Frels i Ralph Falkenbergowi za pomoc redakcyjną oraz moim wnukom: Largie i Rebecce Woytek, którzy wydrukowali i sprawdzili całość książki.” Tak pisała Małgorzata Lorfing Woytek w Seguin, Teksas w lipcu 1982 r.:
Napis na statule wolności wita wszystkich przypływających do Nowego Jorku, który brzmi:
Mathias osiedlił się w USA na stałe i pracował jako kowal. 10 grudnia 1900 r. zakupił 87,6 akrów farmy od Konrada i Marie Nessel za 1 650 dolarów. Wkrótce potem przeniósł się z rodziną do Shiloh. Mathias i jego żona mieli czworo dzieci - jedna córka zmarła. Założony przez niego dom służył jako trasa osadnicza dla jego czterech braci, którzy podążyli za nim do Ameryki podczas następnych dwudziestu lat. Czwarty brat, Jacob, dołączył do pierwszej trójki braci Lorfingów w 1892 roku. Współpracował z Mathiasem jako kowal od kilku lat. Jakub ożenił się z Teresą Hassinger i przeniósł się do St. Jana, gdzie mieszkali do 1902 roku osiedlili się na farmie o powierzchni 57,75 akrów w Hackberry. Teren ten został zakupiony od L. E. Neuhausa za 1089 dolarów. Po śmierci Teresy w 1906 roku Jacob ożenił się z Heleną Klare. Philip Lorfing i jego żona Elizabeth rozpoczęli podróż do Ameryki 18 września 1902 roku. Razem z nimi przypłynęło ich trzech synów: Michał, Gottlieb i Henryk. Ich najstarszy syn Phihp, a także jego żona Barbara i ich dziecko syn Jakub, również odbył podróż do USA, która trwała sześć dni. 24 września grupa emigrantów przybyła do Nowego Jorku, gdzie odwiedzili Philipa i Elizabeth i byli ugoszczeni przez Elizabeth Herurig oraz Caroline i Katherine Lorfing. Po dwóch tygodniach pobytu w Nowym Jorku Klan Lorfingów ze Steinau popłynął do Teksasu. Przybyli do Galveston 2 października 1902 roku. Bracia Mathias, George i Jacob spotkali się ze swoimi krewnymi w Schulenbergu na dworcu kolejowym, gdzie wsiedli do pociągu ciągnionego przez lokomotywę, który zawiózł ich do domu Henry'ego Lorfingrsa, gdzie historia emigracji rodzin do Teksasu zakończyła się wcześnie w niedzielny poranek o godzinie 4. rano. Filip i Barbara kupili farmę o powierzchni 149,5 akrów ziemi od J.D. iKizzie Mayes 1 października 1908 r. Cena zakupu za nieruchomość wynosiła 5681 dolarów. W okresie przejściowym rodzina Philipa Lorfinga mieszkała na farmie należącej do Jacoba Lorfinga. Zgodnie z tradycją swojej ojczyzny, Filip i Elżbieta mieszkali z najstarszym synem i jego rodziną w nowym gospodarstwie, podobnie jak ich najmłodsi trzej synowie.
Powyżej zdjęcie Familii Lorfing w 2021 r. w USA
Zamieszczony na następnej stronie plan kolonii z numeracją poszczególnych posesji Steinau, który ukazuje nam gdzie osiedlone rodziny mieszkały w tej miejscowości. Obecnie mieszkańcy będą mogli porównać, kto przed nimi zajmował daną nieruchomość. Smutne jest to, że w Steinau nie mieszka już ani jeden potomek osadników niemieckich? Pozostały tylko nazwy pól, lasów, narzędzi oraz charakterystyczny porządek zabudowy wsi. Wszyscy Niemcy stamtąd wyemigrowali, ale i teraz wciąż następuje exodus ludzi poszukujących swojego miejsca na ziemi. Pozostają tylko ci, którzy mocno są zakorzenieni - przywiązani do ojcowizny.
Metryka chrztu Jacoba Lorfinga w Ranischau, syna Philipa i Barbary Lorfing. Ich pierworodne i jedyne dziecko urodziło się w Steinau.
Dr Milt Werner jest emerytowanym dyrektorem szkoły średniej mieszkającym w hrabstwie Marin w Kalifornii.
Na zdjęciu wyżej Jake Lorfing jest kuzynem Milta Wernera - emerytowany pielęgniarz psychiatryczny i wieloletni praktykujący buddyjską tradycję Szambali. Jake Lorfing w chwili obecnej jest żyjącym najstarszym Lorfingiem. Jake zaczął robić zdjęcia, gdy w 1976 roku dostał swój pierwszy „ładny” aparat, po narodzinach syna na ranczu w Teksasie. Jest autorem filmiku o Nowym Kamieniu. W 2003 roku odwiedził Nowy Kamień, rozmawiał z Panem Janem Kudukiem i Andrzejem Pirogiem. W 2023 r. Nowy Kamień dawniej Steinau odwiedzili panowie dr Milt Werner oraz jego syn Matt Werner. Dr Milt Werner - ojciec Matta, jest emerytowanym dyrektorem szkoły średniej mieszkającym w hrabstwie Marin w Kalifornii. Zdjęcie poniżej przedstawia spotkanie na posesji nr 15 z Augustynem Cyranem i jego żoną Władysławą, którzy mieszkają aktualnie na dawnej posesji familii Lorfingów pod numerem 15. Tłumaczem w rozmowach z mieszkańcami Steinau była pani Jola Oczkowska sąsiadka państwa Cyran. Ciekawostką jest zbieg zdarzeń losowych tych dwóch rodzin. Dziadek Augustyna w 1906 przyjechał z Ameryki i jako obywatel USA nabył nieruchomość od familii Lorfing właśnie to gospodarstwo pod numerem 15 w Steinau, gdzie nadal mieszka jego wnuk.
Poza Google Matt Werner pisze o muzyce, kulturze i lokalnej historii na różnych blogach w Oakland. Pisze i redaguje książki dla Thought Publishing. „Interviews with 12 Cutting-Edge Music from Oakland and Beyond” to zbiór najlepszych wywiadów Matta Wernera z jego wielokrotnie nagradzanego programu radiowego Fresh Air: The Alternative oraz różnych innych wywiadów, które przeprowadził z czołowymi artystami z Oakland w Kalifornii i artystami, którzy wpłynęli na muzyków z Oakland. Mathias Lorfing, który pierwszy wyemigrował do USA urodził się 10 lipca 1864 w Steinau, a zmarł 9 lutego 1938 r. pochowany na ShilohCemetery, Hallettsville, Texas. Oznacza to, że był pierwszym pokoleniem urodzonym w Steinau.
Materiały rodziny Lorfing powyżej przedstawione udostępnił Matt Werner. Kolonizacja józefińska: https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/Content/3838/pzh21_1_02.pdf. Na podstawie traktatu rozbiorowego z 1772 r. Rząd austriacki skonfiskował wszystkie ziemie klasztorne oraz królewszczyzny, pozyskując dużą ilość dóbr kameralnych. Nastąpiło zniesienie systemu folwarczno-pańszczyźnianego i rozdzielenie nowych terenów miedzy tamtejszą ludność folwarczną. Galicja jednak nie posiadała na tyle ludności, aby wszystkie ziemie mogły być uprawiane. W Galicji wprowadzono tzw. patent terezjański Marii Teresy z 1774 r. o charakterze kupiecko-rzemieślniczym, który dawał możliwość zamieszkania w galicyjskich miastach osobom wyznania innego niż katolickie. Zaproponowano im m.in.: nieodpłatne nadanie obywatelstwa, swobodę wykonywania zawodu, sześcioletnie zwolnienie z podatków, możliwość dziedziczenia oraz prawo do odprawiania nabożeństw w domach modlitwy. Zaczęła się kolonizacja terenów ludnością pochodzącą z Niemiec i Austrii. Niemieccy rolnicy mieli stać się nauczycielami dla polskich chłopów. Wzorem dla Józefa II była kolonizacja fryderycjańska w Prusach. Dnia 17 września 1781 r. cesarz Józef II wydał pierwszy patent kolonizacyjny, który umożliwiał zamieszkanie cudzoziemcom na obszarach wiejskich w Galicji. Osadnicy mogli posiadać własny kościół i szkołę. Kościół wraz ze szkołą, własnym pastorem i nauczycielem mógł powstać przy minimum 100 rodzinach zamieszkujących daną okolicę. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich do parafii Ranischau liczącej 1146 wiernych, w roku 1888 zalicza również okoliczne kolonie Steinau i Sulichów. Więcej o Ranischau można się dowiedzieć w dostępnej publikacji: "Kolonizacja józefińska w Galicji. Studium na przykładzie wsi Ranischau [Josephine colonization in Galicia. Study on the example of the village Ranischau]" by Joachim Popek pod adresem: https://www.academia.edu. Przybyłym osadnikom nadano także uprawnienia obywatelskie, m.in. dostęp do urzędów oraz możliwość nabywania nieruchomości. Przywileje i dogodne warunki zamieszkania przyciągnęły przede wszystkim osadników z Niemiec Południowych, a w szczególności z terytorium Palatynatu, Nassau, Lotaryngii i Trewiru. Obiecywano każdemu nowo przybyłemu osadnikowi gospodarstwo 40-morgowe tj. 20 hektarów ziemi. Szczytem ruchu osadniczego w Galicji był rok 1783 r. Był to zarazem rok, w którym powstało najwięcej wsi józefińskich i właśnie w tym roku powstało też nasze Steinau. We wsi Raniszowa wydzielono nową osadę o nazwie Ranischau. Początkowo kolonia liczyła 48 rodzin. Po roku jedna rodzina opuściła swoje gospodarstwo. Przeważająca część ludności trudniła się rolnictwem, pojedyncze rodziny zaliczono do półrzemieślniczych. W sąsiedztwie Ranischau wytyczono m.in. Steinau i Wildenthall oraz osadę niemiecką w sąsiedztwie wsi Kliszów. Osadnicy pochodzili z różnych miejscowości położonych w zachodnich Niemczech: Ofterdingen, Rothenburg, Baden-Württemberg, Raithaus/Bamberg, Höringen, Kaiserslautern, Rheinland-Pfalz, Framersheim, Alzey, Lohnsfeld i wielu innych. Z zamieszczonego powyżej wykazu wynika, że w Steinau mieszkało 65 rodzin. Gospodarstwa były małe i nie osiągały powierzchni 40 morgów ziemi. Część kolonistów dodatkowo trudniła się również usługami rzemieślniczymi, a kolonia Steinau znana była szczególnie z dobrych kowali. Kolonia Ranischau od 1787 r. miała swój własny zbór ewangelicki do którego należało Steinau. Od roku 1783, tj. od momentu założenia kolonii, wieś Steinau znajdowała się pod administracją skarbu państwa tj. - Zarządu Dóbr Kameralnych. Przełomowym momentem okazał się patent cesarski z 16 czerwca 1811 r. Zapoczątkował on ogólny plan sprzedaży dóbr państwowych w Galicji. Wstrzymanie kolonizacji nastąpiło w 1785 r. i ostatecznie zrezygnowano z dalszej kolonizacji. Z powodu złej sytuacji ekonomicznej w Austrii i Niemczech doszło do masowej emigracji ludności głównie do Ameryki, ale część dało się skusić ofertą Austrii. Kolonizacji końca XVIII wieku w Galicji oceniana jest przez historyków negatywnie. Prowadzona była chaotycznie, bez określonego planu - nie przyniosła zakładanych skutków ekonomicznych czy demograficznych, a skończyła się porażką i całkowitą emigracją kolonistów niemieckich. Pierwsza znacząca grupa Polaków emigrantów przybyła do Ameryki po upadku powstania listopadowego. Było to około 1000 osób. W 1854 roku ksiądz Leopold Moczygemba sprowadził około 800 osób ze Śląska do Teksasu (miasteczko Panna Maria). Stało się ono pierwszym miejscem zorganizowanego osadnictwa Polaków za oceanem. https://www.wojsko-polskie.pl/awl/u/3e/b7/3eb7a8cc-bcd8-4d1d-9107-6be9d5265f99/6_pawel_olbrycht.pdf. Zamorska emigracja z Rzeszowa i okolic rozpoczęła się przed 1884 r. Trudno jednoznacznie stwierdzić, która z grup była pionierem wychodźstwa. W swą transatlantycką podróż emigranci wyruszali z portów, głównie niemieckich jak: Hamburg, Brema i Cuxhaven lub niderlandzkich i belgijskich: Antwerpia i Rotterdam. Mniejszą popularnością cieszyły się porty francuskie czy brytyjskie, z których decydowano się wypłynąć głównie ze względu na konkurencyjne ceny. Część z nich wracała po pewnym czasie do Polski, część sprowadzała swoich krewnych i zapuszczali korzenie w nowej ojczyźnie. Najwięcej osób wspólnie podróżujących było z Jeżowego, do USA statkiem Mauretania w roku 1912 tym samym rejsem dopłynęło do Ameryki 18 osób. Do Ameryki wyruszali nasi przodkowie, mieszkańcy z całego Podkarpacia. Podróż taka była zderzeniem dwóch światów. Największego na świecie miasta Nowego Jorku i małych spokojnych wsi oraz miasteczek na wschodzie Polski. W latach przedwojennych do Stanów Zjednoczonych wyjechały ponad 4 mln Polaków. Z czasem stolicą polskiej emigracji stało się Chicago, w którym mieszkało więcej Polaków niż w ówczesnej Warszawie. Miasto rozwijało się w szalonym tempie: w 1850 r. liczyło 30 tys. ludzi, a 80 lat później - 3 mln. Przemysł i handel potrafiły wchłonąć każdą ilość taniej siły roboczej. W Chicago Polacy osiedlali się w dzielnicy Goose Island, gdzie istniały huty stali oraz rynek bydła. Pracowali w tych zawodach, w których nie wymagano znajomości języka angielskiego. Zresztą bardzo często nie byli w stanie porozumieć się sami ze sobą, bowiem polszczyzna Polaka z Kujaw i spod Tatr była dla nich nawzajem niemal tak obca jak sam angielski. Przedstawione poniżej informacje internetowe są dostępne dla każdego, kto zarejestruje się na stronie Ellis Island. Są to listy emigrantów, którzy skorzystali z linii żeglugowych parowców pasażerskich kursujących do Ameryki. Podobną listę emigrantów można utworzyć na podstawie archiwów tych linii żeglugowych emigrantów z Kamienia i naszego Steinau. Szlak tej wielkiej fali emigracji zarobkowej najczęściej wiódł z Krakowa przez graniczne Mysłowice i Oświęcim do portów Morza Północnego: Bremy, Hamburga, Antwerpii i Rotterdamu albo na południe, do Triestu czy Fiume (dzisiejszej Rijeki), by na pokładach parowców odpłynąć za chlebem do USA, Kanady czy egzotycznej Brazylii. Według ostatnich szacunków w latach 1871-1913 z Galicji, zamieszkiwanej wówczas przez ponad 8 milionów mieszkańców, wyemigrowało ponad milion osób. Emigracja dotknęła najbardziej kolonię Steinau, gdzie z kolonistów niemieckich obecnie nikt nie pozostał. Follmer Christine ze Steinau wyemigrowała 1897r. do Gere. Rollwagen Krystyna ze Steinau wyprowadziła się do Rhein w 1901 roku. Ze Steinau wyemigrowali w 1902 r. Rothaug Katharina, Karolina, Filip i Jacob na statku Kaiser Wilhelm der Grosse, w 1903 r. do USA Porth Filip oraz Schnell Wilhelm na statku Königin Luiza. Wyemigrowała też część rodziny: Schneikart Barbara w 1904 na parowcu Cesarz Wilhelm der Grosse wraz z mężem Schneikart Heinrich w 1904 roku. W 1907 roku Steinau upuścił na stałe Rollwagen Wilhelm, a Rollwagen Elżbieta w 1908 z Ranischau. Bollenbach Philipp w 1913 wyemigrował do USA Detroit, Reinberger Wilhelmina w 1914 ze Steinau popłynęła na statku Laponia do USA. W ostatecznym rozrachunku jeszcze przed I wojną światową większość Niemców kolonii Steinau wyemigrowała do Ameryki lub powróciła do Niemiec. Po I wojnie światowej w Steinau mieszkało już tylko 5 rodzin pochodzenia niemieckiego. W czasie II wojny światowej Niemcy wysiedlili pozostałe rodziny do Nowej Rudy, z których część z nich jeszcze tam nadal mieszka, a część wyemigrowała do Niemiec. Sprawdzając listy pasażerów linii parowców figurują nazwiska rodzin, które wymienione są w zamieszczonym wyżej planie Steinau. (Statua Wolności i Ellis Island - statueofliberty.org).
Statek Mauretania, data przybycia do Ellis Island, 18 października 1912 Statek wypłynął z portu w Hamburgu na pokładzie, którego emigrowali też mieszkańcy Steinau i okolicznych miejscowości: 1. Pikuła Agnieszka (Pikula), lat 18, panna (ojciec Walenty Picula zamieszkały, Jeżowe 395) płynie N.Y Passaic do kuzynki Zofi Iskra. 2. Piędel Anna (Piedel), lat 17, panna (matka Agata Piędel zamieszkała, Jeżowe 762) płynie do N.Y Passaic - do brata Sebastiana Piędla. 3.Lasica Anna, lat 17,panna (ojciec Wawrzyniec Lasica zamieszkały, Jeżowe 276) płynie do N.Y.Passaic, do kuzynki Zofii Iskra, być może chodzi o nazwisko Lesiczka. 4.Orszak Maria, lat 17, (ojciec Wojciech O. zamieszkały Jeżowe 286 ) płynie do N.Y. Passaic płynie do siostry Anny Orszak. 5. Socha Zofia, lat 17 (ojciec Jędrzej Socha zamieszkały - Jeżowe 751) płynie do N.Y. Passaic płynie do szwagra Wojciecha G(?). 6. Gwóźdź (?) Maria, lat 17 (ojciec Bartłomiej - zamieszkały Jeżowe 678) płynie do N.Y. Passaic do kuzynki Zofi Iskra. 7. Głuszak Agnieszka (Glusak), lat 18 (matka Anna Głuszak -Jeżowe 378) płynie do N.Y. Passaic do kuzynki Franciszki (?). 8. Pikula Agnes (Pikuła Agniszka), lat 17 (matka Katarzyna Pikuła) - Jeżowe 686 płynie do Con.Hartford do kuzynki Anny Szerc(?). 9. Szewc (?) Katarzyna, lat 18 (ojciec Wojciech Szere - Jeżowe 298) płynie do Con.Hartford do siostry Anny Szewc (?). 10. Bladek (Błądek ) Józef, lat 29, żonaty (żona Anna Błądek Jeżowe 717) płynie do W.P . Chester (West Chester Pensylvania) do brata Marcina Błądka. 11. Dzika Zofia, lat 17, ojciec Walenty Dziki z Jeżowego płynie do W.P Chester do siostry Mari Dzikiej. 12. Dziki Antoni, lat 29 (żona Zofia Dzika - Jeżowe 598) płynie do W.P Chester do Jana Sobolak. 13. Pieróg, lat 36 (żona Agnieszka Pieróg - Jeżowe ) płynie do Mass Chicopee do siostry Mari Pieróg. 14. Siudak Maria, lat 18 (ojciec Wojciech Siudak - Jeżowe 123) płynie do Mass Chicopee do kuzyna Jana Siudaka. 15. Woś Maria, lat 17 (ojciec Jan Woś - Jeżowe 407) płynie do Mass Chicopee do wuja Jana Siudaka. 16. Mścisz Józef -Josef Mścisz, lat 29 - (żona Maria Woś - Jeżowe 585) płynie do N.Y. Chester (?). 17. Węglarz Antoni lat 31 (matka Marianna Węglarz - Jeżowe 238) płynie do N.Y. Passaic do żony Katarzyny Węglarz. 18. Nieckarz (?) Jan, lat 41 (żona Nieckarz (?) Katarzyna - Jeżowe 113 (?)) płynie do Mass Chicoppe do kuzyna Jana Siudaka.
19 lipca 1904 port wypłynięcia Bremen, statek Kronpriz Wilhelm, którym wspólnie podróżują 4 osoby z Jeżowego: 1. Chmura Franciszek z Jeżowego lat 36 2. Chmura Agnieszka lat 35 żona w/w. 3. Chmura Jan ich syn lat 3,5 według manifestu (deklaracji) celem ich jest Passaic. 4. Olko lat 25, singel, z Kamienia płynie do kuzynki Katarzyny Cinlik (?) do city Amsteram, New York.
Kolejne osoby emigrujące z powiatu Nisko ustalone na podstawie wykazu pasażerów: 1907 Anna Rogala statek Fridrich der Grosse 1904 Rogala Wojciech statek Moltke 1908 do Ellis Island dopływa Katarzyna Błądek, statek Kroonland 1906 Piotr Błądek, statek Finland 1909 Piotr Blądek, statek Zelland 1909 Antoni Wójcik, lat 26 1909 Julia Kowal,lat 18 córka Jana Kowala z Niska 1909 Antoni Partyka, lat 29 z Cholewianej Góry,żona Katarzyna 1909 Franciszka Chmura, lat 11? z Jeżowego 1906 Franciszka Błądek, statek Vaderland 1906 Kazimierz Błądek, statek Vaderland 1902 Zofia Iskra, statek Fridrich der Grosse 1902 Maria Iskra, statek Fridrich der Grosse 1903 Mateusz Jabłoński, lat 24 z Cholewianej Góry (?) - statek Bulgaria - płynie, jak zapisano do kuzynku Juli Kowal mieszkającej w Passaic wraz z nim płynie Maria Sitarz lat 20 z Jeżowego oraz Marianna Zawada lat 20, którzy płyną do kuzynki Marii Krawiec 1907 Iskra Katarzyna 1909 Chmura Katarzyna, statek Ryndam 1913 Chmura Franciszek, statek Prinz Friedrich Wilhelm 1909 Chmura Anton 1909 Chmura Walenty 1911 Chmura Katarzyna 1909 Tkacz Katarzyna, lat 19 córka Kacpra Tkacza - statek Ryndam 1909 Chmura Katarzyna, lat 19 c. Marii Chmura, statek Ryndam, płynie do Fall River Massachusetts: https://nizanskie.info/pl/650_felietony/1561_emigracje-do-usa-na-poczatku-xx-wieku.html
Emigrowali także członkowie mojej rodziny zarówno ze strony mamy Emilii Wąsik z domu Bałut jak i ze strony ojca Władysława Wąsika. Najwcześniej bo w 1900 roku wyemigrował Bartłomiej Chowaniec brat babci Katarzyny, który osiadł na stałe w Chicago. Następnie wyjechał dziadek Marcin Wąsik, który 7 lat pracował na budowie kolei w USA. Otrzymał nawet obywatelstwo i postanowił wziąć ślub ze swoją wybranką oraz osiąść na stałe w USA. Po przyjdzie do Kamienia okazało się, że ukochana została wydana za mąż, za miejscowego bardziej bogatszego kawalera. A, że dziadek Marcin był przystojniakiem i miejscowe panny nie pozwoliły mu się zbyt długo cieszyć z kawalerskiego stanu, dość szybko ożenił się z naszą ukochaną babcią Antoniną. Wybuchła I wojna światowa i z wyjazdu do USA nic nie wyszło. Tak oto po odzyskaniu niepodległości Kamień zyskał przyszłego wójta. Wróciła z USA także moja ciotka Aniela z powodu stanu zdrowia, gdyż „klimat”, ale przede wszystkim trudne warunki ciężkiej pracy miały niekorzystny wpływ na jej zdrowie. Współcześnie emigracja dotknęła także moją najbliższą rodzinę, syn i 3 siostrzenice mieszkają w Anglii, USA i Kanadzie. Nastąpiła jeszcze większa emigracja zarówno do USA i Kanady, ale też do Francji i Anglii wyjechali za chlebem nasi najbliżsi, gdzie mieszkają już tam na stałe.
Informacje zebrał i opatrzył krótkimi komentarzami Władysław Wąsik - „emigrant” ze Steinau mieszkający na stałe we Wrocławiu. Czwarty brat, Jacob, dołączył do pierwszej trójki braci Lorfingów w 1892 roku. Współpracował z Mathiasem jako kowal od kilku lat. Jakub ożenił się z Teresą Hassinger i przeniósł się do St. Jana, gdzie mieszkali do 1902 roku osiedlili się na farmie o powierzchni 57,75 akrów w Hackberry. Teren ten został zakupiony od L. E. Neuhausa za 1089 dolarów. Po śmierci Teresy w 1906 roku Jacob ożenił się z Heleną Klare. |
