Szczęść Boże!

Przysyłam artykuł o ks. prof. Bolesławie Radomskim, wybitnym naukowcu, profesorze Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, którego ojciec Michał, pochodził z Kamienia.

Z wyrazami szacunku

ks. Marek Story

Ks. Profesor Bolesław Radomski

W niniejszym artykule chcemy przedstawić postać Ks. Bolesława Radomskiego, wielce zasłużonego dla polskiej nauki. Był on synem Michała Radomskiego, pochodzącego z Kamienia, który po ukończeniu studiów matematycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, był nauczycielem gimnazjalnym we Lwowie, Jaśle, Dębicy i Sędziszowie. Tam też zmarł w 1962 r.

Ks. B. Radomski urodził się 31 X 1904 r. w Jaśle[1], jako syn Michała i Józefy z Heymów[2]. W latach 1916-18 uczył się w III Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie, a latach 1918-1921 w Państwowej Szkole Realnej w Tarnobrzegu, gdzie też zdał egzamin dojrzałości[3]. W 1921 r. rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej, gdzie szybko zwrócił uwagę swoimi zdolnościami prof. K. Bartla, który powierzał mu różne funkcje w swoim zakładzie[4]. Po zaledwie kilku miesiącach studiowania przeżył głębokie przeobrażenie religijne, które, ks. M. Rechowicz nazwał "wstrząsem nadprzyrodzoności"[5]. To zdarzenie spowodowało, że B. Radomski, postanowił wstąpić do Seminarium Duchowego we Lwowie. Ponieważ było to już w trakcie trwania roku akademickiego, by znaleźć się w seminaryjnych murach musiał przekonać o słuszności tej decyzji, najpierw prof. K. Bartla i rektora seminarium ks. B. Twardowskiego oraz na osobistej audiencji uzyskać zgodę ówczesnego arcybiskupa lwowskiego J. Bilczewskiego[6].

Za zezwoleniem arcybiskupa, zostaje alumnem seminarium i równocześnie rozpoczyna studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Dzięki swoim zdolnością i pracowitości nie tylko nadrobił braki w znajomości języków klasycznych i uzupełnił materiał już wyłożony, ale zwrócił na siebie uwagę swoich przełożonych, którzy po dwóch latach formacji i nauki, wysłali go na dalsze studia do Rzymu[7].

Po przybyciu do Rzymu, rozpoczyna studia na Uniwersytecie Gregoriańskim, gdzie w 1925 r. Uzyskał doktorat z filozofii, a trzy lata później na podstawie rozprawy: "De ecclesiastica interpretatione dogmatis liberi arbitrii" otrzymał promocję na doktora teologii. Pragnąc pogłębić znajomość filozofii tomistycznej, zdobył także doktorat na Studium św. Tomasza[8].

W 1927 r. przyjął we Lwowie święcenia kapłańskie. Po powrocie ze studiów, pracował jako wikariusz w parafii św. Wawrzyńca w Żółkwi (1929-1930), a następnie w parafii św. Anny we Lwowie, gdzie równocześnie był prefektem Gimnazjum Żeńskiego im. J. Słowackeigo (1930-1932)[9]. W tym czasie napisał pracę "Principia doctrinae de ordine mundi", w której przedstawił podstawy systemu filozoficznego o rozwoju świata (dialektyka stojąca), który ze swych zasad wyprowadza wnioski zgodne z teorią Einsteina. Pracy tej Wydział Teologiczny Uniwersytetu Lwowskiego nie przyjął jak habilitacyjnej[10].

Od 1933 r., do wybuchu II wojny światowej, był asystentem na tymże Wydziale. Jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej, odbył w latach 1933-1934 zagraniczną podróż naukową. Przeprowadził wówczas poszukiwania naukowe m. in. w Bibliotheca Vaticana, Bibliotheca Ambrosiana (Mediolan), Bibliotheque Nationale (Paryż) oraz w British Museum. Owocem tych studiów była rozprawa naukowa: "Marka Efeskiego nauka o zbawieniu"[11], którą przedstawił jako pracę habilitacyjną na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego[12].

Prowadził wówczas też badania nad twórczością teologiczną Eugenikosa[13]. Aby zająć się tym zagadnieniem zaczął studiować teksty paleograficzne. Mimo luk w wykształceniu średnim, dzięki swej pracowitości w niedługim czasie znakomicie opanował grekę klasyczną. Był jednym z niewielu w Polsce erudytów, którzy tę dziedzinę wiedzy bardzo dobrze znali. W wyniku szeregu żmudnych i precyzyjnych lat studiów posiadł gruntowną wiedzę, która kwalifikowała go jako najwybitniejszego w Polsce znawcę średniowiecznej teologii bizantyjskiej[14].

W latach 1939-1945 był kapelanem u sióstr Felicjanek we Lwowie. W tym okresie zajmował się badaniami nad religią grecką i religijnością Słowian wschodnich oraz ich stosunkiem do ideałów chrześcijańskich. Powstały wówczas m. in. pracę: "Platonizm religii greckiej" i "trudności kulturowe rosyjskiego problemu misyjnego"[15].Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 r. opuścił Lwów i zamieszkał w Łodzi. W maju tego roku został dokończony jego przewód habilitacyjny, a w grudniu nastąpiło zatwierdzenie habilitacji. Od września tego roku wykładał filozofie w Seminarium Duchownym w Łodzi i równocześnie był wykładowcą teologii pozytywnej na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego[16]

W 1946 r. zostaje mianowany kierownikiem katedry i sekcji teologii fundamentalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Na uczelni prowadził wykłady z teologii fundamentalnej i historii religii. 24 VI 1947 r. Ministerstwo Oświaty mianowało go profesorem nadzwyczajnym, a 27 V 1954 r. senat Kul wystąpił o mianowanie go profesorem zwyczajnym. Od 1949 r., był dziekanem Wydziału teologicznego, a ponadto przewodniczącym Senackiej Komisji Finansowej[17].

Podczas pracy naukowej w Lublinie, zajmował się próbą systematyzacji nauki o akcie wiary oraz metodycznego opracowania nowej nauki teologicznej- religiologii, wraz ze stworzeniem właściwej tej nauce metodologii. Przy pomocy religiologii chciał stworzyć naukową metodę dla apologetyki. Metoda ta miał do celu prowadzić przez kilka etapów. Na początku należy sporządzić statystyki, by dać logicznie powiązany obraz ogólnych przeżyć jednostki lub grupy społecznej[18], a więc zastosować tzw. metodę witalistyczną. Później należy wyodrębnić i opracować samo przeżycie religijne[19], a na końcu należy dokonać korygowania błędów w konkretnych przeżyciach religijnych zwłaszcza w poglądach[20].

Ks. J. Iwanicki w swej opinii o kwalifikacjach naukowych ks. B. Radomskiego stwierdził, że podchodził on do problemów teologicznych i religijnych od strony zjawiskowej. Stwierdził też, że "fenomenologia życia religijnego jest jeszcze nauka nie opracowaną i bark jej systematyzacji oraz właściwych metod badawczych. Oryginalne osiągnięcie, ks. B. Radomskiego, polegało na stworzeniu koncepcji witalistyki jako nauki empirycznej o historycznych strukturach życia świadomego jednostki i grup społecznych, w obrębie których umieszcza on witalistykę religijną, tj. naukę empiryczną o religijności"[21].

Pod kierunkiem ks. prof. B. Radomskiego napisano na KUL 15 rozpraw licencjackich i 9 dysertacji doktorskich, głównie z eklezjologii i religiologii[22].

Ks. prof. B. Radomski zginął śmiercią tragiczną 27 IX 1956 r., potrącony przez pijanego kierowcę[23]. Ks. M. Rechowicz w czasie nabożeństwa pogrzebowego powiedział o nim, że był "rasowym" badaczem. Nie miał w sobie nic "z kompilatora i nie szedł utartymi ścieżkami". W poszukiwaniu prawdy cechowała go odwaga i "fantazja pioniera". Rektor KUL-u podkreślił też jego zaangażowanie w życie tej uczelni: "niewielu wie ile spraw przewinęło się przez jego ręce, ile wypracowań, ile reform było rezultatem jego przemyśleń". Stwierdził również, że "dziecięctwo Boże przeglądało z jego szarych zawsze śmiejących się oczu, wyrażało się w dziwnej pasji pracy z tą różnicą, że była ona systematyczna i precyzyjna, w wielkiej dobroci i w wierze w człowieka. Graniczącej czasem z naiwnością i z bezbronnością. Każdemu ufał, wszystkim wierzył. Był niepocieszony, gdy mimo swej delikatności komuś wyrządził jakąś przykrość. Gdy znalazł się w orbicie zwykłych ludzkich konfliktów pierwszy zawsze wyciągał rękę. Nie dzielił ludzi, ale starał się mobilizować do służby dla wspólnego ideału"[24]. Został pochowany w Lublinie[25] na cmentarzu przy ul. Lipowej, a na nagrobku umieszczono inskrypcję katakumbową: Vixit in pace fidelis[26].

Całość dorobku naukowego ks. prof. B. Radomskiego obejmuje 6 rozpraw i artykułów drukowanych oraz 29 prac w formie maszynopisu, zdeponowanych w Bibliotece KUL. Wśród nich, prócz wyżej cytowanych należy wymienić pracę: "Religiologia, nowa nauka teologiczna", "Religiologia jako pomoc w duszpasterstwie parafialnym", "Marek Efeski jako człowiek i teolog", "Patrologia wschodnia", "Metropolita Jaworski i jego dzieło Kamen Very", "Filozofia tomistyczna a nauka o literaturze", "Główni działacze pounijni soboru florenckiego" oraz skrypty z teologii fundamentalnej[27].

Ks. dr Marek Story